اهمیت شناسائی و حذف فیل سفید

روزی پادشاه یک کشور به عنوان غنیمت و هدیه به پادشاه کشور دیگری یک فیل سفید زیبا هدیه می دهد، پادشاه و مردم آن کشور کلی بخاطر این هدیه زیبا خوشحال می شوند. ولی بعد از گذشت چند سال متوجه می شوند که این فیل جز زیبایی هیچ خاصیت و کارایی دیگری که ندارند هیچ، تازه کلی هم این فیل هزینه نگهداری دارد.

تازه چون کلی در این چند سال خرج این فیل کرده بودند، همه می گفتند حیف است این فیل رو از دست بدهید. حالا که چند سال برای آن هزینه کردید، یک چند وقت دیگر هم این فیل زیبا و بی خاصیت را نگه دارید. با این طرز فکر همچنان به روند نگهداری و هزینه کردن و زمان گذاشتن برای این فیل ادامه می دادند.

همین موضوع باعث می شود که ما همچنان به اتلاف وقت و هزینه کردن برای یک موضوع بی ارزش و بی فایده ادامه دهیم.

در ادبیات مدیریت سیاسی اصطلاح “فیل سپید” به چیزی گران قیمت اطلاق میشود که مالکش از یک سو بهره ای از آن نمی برد و از سوی دیگر توانایی پرداخت هزینه های نگهداریاش را هم ندارد. در حقیقت فیل سپید به آن دسته از پروژه های سرمایه گذاری اطلاق میشود که گران به دست می آیند ولی بی مصرف هستند و بی فایده.

معمولا مدیران برای راضی نگهداشتن سهامداران و هیئت مدیره خویش به سوی پروژه هایی که مولد فیل های سپید هستند می روند. پروژه هایی که در بستر هزینه- فایده اقتصادی نیستند و زیان بار بشمار می روند. اجرای این پروژه ها معمولا به درازا می انجامد، هزینه های اجرای شان غیر واقعی و کم تر از واقعیت برآورد شده و میزان منافع حاصل از آن هم کمتر از حد تخمین زده میشود. در چنین قابی اجرای طرح هایی با ترکیب “فیل سپید” برای شرکتهای در حال توسعه نه تنها سرمایه گذاری انجام شده را زیر سئوال می برد، بلکه سرمایه گذاری در طرح های مناسب و کارا را هم متوقف می سازد.

این مفهوم ناظر بر بی دقتی و آشفتگی در انتخاب استراتژی و سیاستهای سرمایه گذاری در شرکتهای دولتی(خصوصی/دولتی) در حال توسعه هم بشمار می رود.

در کشورما هم طرح های پرشماری با تکیه بر سلایق مدیریت های وقت جلو رفته اند. طرحهایی که در پی سیاستهای سالهای گذشته در قالب پروژه، محصولات و قوانین بالادستی … به شرکتهای زیرمجموعه معرفی شدند. طرح های بزرگ که منابع عظیمی از سازمان را به خود اختصاص دادند و اکنون به دلایل متعددی متوقف مانده اند و یا نیمه کاره رها شدهاند. طرح هایی که ما را با فیل های سپید پرشماری روبرو ساخته.

حکایت زندگی خیلی از ما آدم ها هم همین فیل سفید است. خیلی وقت ها ما در زندگی کارهایی را انجام می دهیم، وسیله ای را می خریم و اقداماتی را انجام می دهیم که نه تنها هیچ خاصیت و دستاوردی برای ما ندارد، بلکه دربردارنده هزینه مادی و معنوی و احساسی و زمانی برای ما هستند.

و با این دیدگاه که “حیف است” همچنان داریم به این حیف شدن زمان با ارزش و فرصت ها ادامه می دهیم. تا دیر نشده فیل های سفید زندگی تان را که دارند تمام عمر ارزشمند شما را می گیرند، حذف کنید .