برندسازی برای ایجاد جریان توسعه در شهرستان نمین

به زعم بیشتر ساکنان نمین راهبردهای توسعه ای در این شهرستان نه تنها موجب پیشرفت آن نشده است بلکه موجب برهم خوردن توازن توسعه ای در این شهرستان شده است. در این شهرستان شاهد رو در رویی صنعت در مقابل صنعت هستیم. اولویت هایی که در سند آمایش سرزمینی شهرستان نمین در گذشته آمده است به دو صنعت پلاستیک و معدن تاکید دارد و موجب شده است تا در شهرستانی که سه خوشه هم پیوند کشاورزی- گردشگری – خلاق می تواند محور توسعه باشد زیرساخت های صنایع شیمیایی توسعه یابند. در حالی که اعتقاد مردم این شهرستان این است که با سرمایه گذاری های خیلی کمتر می شود با استفاده از کشاورزی دانش بنیان و توسعه زیرساخت های صنایع خلاق زمینه اشتغال بسیاری از جوانان را فراهم کرد و به سمت مدیریت سبز و پایدار در شهرستان نمین حرکت کرد.

سوالات زیادی در مورد توسعه نمین وجود دارد:

آیا نمین در پازل توسعه استان قرار دارد؟ پاسخ به این سوال با امارهایی که وجود دارد، در حال حاضر خیر است. متاسفانه باید گفت دولت محلی نتوانسته است جریان توسعه ای در این شهرستان ایجاد نماید. آیا نمین امکان توسعه دارد؟ پاسخ به این سوال بسیار سخت است چون تاکنون برنامه مشخصی برای آن تدوین نشده است! و مطالبه جدی مسیردهی شده برای آن وجود نداشته است. ظرفیت های موجود در نمین، در چه صورت می تواند منجر به توسعه آن شود؟ با تقویت شبکه مشارکت مردمی که امسال هم تاکید مقام معظم رهبری بوده یا تزریق صنعت ناهمگون؟ پاسخ به این سوال هم پرچالش است. کنشگران مدنی نمین سال ها نوشته امد و فریاد زده اند که مخالف توسعه درونزای صنعتی نیستند اما نه به قیمت نابودی آینده نمین!

حال باید دید آیا زیرساختی برای توسعه دانش های جدید در نمین وجود دارد؟ نیروی انسانی متخصص؟ فضاهای گفتگو و دانشی؟ سرمایه گذاری مبتنی بر آینده؟ باید پرسید ماهیت نمین در آینده چه خواهد بود؟! نمین در مقیاس توسعه امروزی چه جایگاهی دارد؟ چه جایگاهی می خواهد برای ده سال اینده داشته باشد؟ مردمان آن دنبال چه آینده ای برای کودکان خود هستند؟ صنعت در زیست مردم اجتماعی نمین چه کارکردی دارد؟ آیا سندی برای توسعه ی اجتماعی نمین وجود دارد که در داخل آن پیوست اقتصادی نیز به عنوان یک بخش تعریف شود؟ و سوال آخر؛ آیا شهرستان می تواند ماهیت جدید توسعه ای به خود بگیرد؟

محور این یادداشت پوشاندن یک لباس جدید بر تن شهرستان نمین و برندسازی حول آن است. به اعتقاد نگارنده نمین ظرفیت این را دارد که به عنوان “ناحیه نوآوری” تعریف شود. نواحی نوآوری یکی از مدل های نوآوری مبتنی بر منطقه جغرافیایی است که اکوسیستم نوآوری را در دل خود جای می دهد. جریان نوآوری نیازمند شبکه سازی بین نهادی با راهبری دولت محلی است. نیاز به زیرساخت های پایه ای در حوزه فناوری مانند خانه خلاق، مرکز رشد، مرکز نوآوری ، رویدادهای فناوری، نیاز به زیرساخت های پایه ای در حوزه گردشگری مانند توجه به میراث فرهنگی، موزه ها، فستیوال های گردشگری، اقامتگاه ها و بومگردی ها، صنایع دستی و نیاز به زیرساخت های پایه در توسعه روستایی برای ایجاد صنایع خلاق روستایی و روستاهای نوآور و نیاز به زیرساخت های فرهنگی مانند سینما، کتابخانه، سالن های فرهنگی، فضاهای کار اشتراکی دارد. راه اندازی مرکز رشد در شهر نمین، خانه خلاق صنایع دستی در عنبران و مرکز نوآوری گیاهان دارویی در ابی بیگلو می تواند قدم اول در این مسیر باشد. راه اندازی این سه مرکز در کنار شهرک صنعتی و دانشگاه محقق اردبیلی می تواند سه ضلع ناحیه نوآوری نمین را تشکیل دهد.‌

بدون شک قدم اول در ایجاد تغییر، پذیرش مشکل است که باید دولت محلی با توجه به شعار سال که “جهش تولید با مشارکت مردم” است توجه بیشتری به ایجاد زیرساخت های مردم محور داشته باشد. در حوزه شهری هم باید تغییرات جدی رخ دهد. سه شهر خلاق شهرستان باید بتوانند در نمایش ماهیت درونی شان از معماری، نمادها و محتواهای شهری جدید بهره ببرند و نگاه توسعه ای در حوزه فناوری منطبق بر ظرفیت هایشان داشته باشند. در مقیاس کوچکتر باید روستاها نیز مورد توجه قرار گیرند. برندسازی روستاها حول محور “روستای نوآور” باید شکل گیرد. روستایی که مردم با ارایه ایده های جدید و مشارکت حداکثری خود به رشد و شکوفایی روستای محل زندگی شان کمک می کنند. نوآوری روستایی می تواند با اشتغال مولد در روستاها و ایجاد ثروت پایدار در این مناطق همراه باشد. رفع نیازهای روستا با اتخاذ استراتژی های نوآورانه می تواند راهکاری برای رسیدن روستاها به سطح مطلوب معیشتی باشد.